Als je Barbara spreekt, hoor je meteen het enthousiasme in haar stem. Vijf jaar geleden begon ze bij Villa Duinstaete in de horeca. “Ik stond vooral in de bediening: serveren, afruimen, afwassen. Leuk werk, maar ik merkte al snel dat ik méér wilde doen voor de bewoners.” Toen de rol van gastvrouw ontstond, greep ze haar kans. “In die functie had ik meer ruimte om bij bewoners te zitten, te luisteren en echt contact te maken. Dat paste veel beter bij mij.”

Van horeca en gastvrouw naar activiteitenbegeleidster

Die stap bleek uiteindelijk een tussenstation. “Gaandeweg merkte ik dat het organiseren van activiteiten mij enorm veel energie gaf. Eerst deed ik dat naast mijn werk als gastvrouw, maar sinds kort ben ik officieel activiteitenbegeleidster. Dat voelt helemaal als mijn plek.” In haar nieuwe rol kan Barbara al haar talenten kwijt: organiseren, creatief denken én bewoners enthousiast krijgen om mee te doen. “Ik vind het zó leuk om te bedenken wat bewoners prikkelt en blij maakt. Van een kleine activiteit in de villa tot een groter uitje: juist de variatie maakt het bijzonder.”

Hoe krijgt ze de bewoners mee? Barbara lacht: “Door zélf enthousiast te zijn. Niet vragen ‘hebt u zin?’, maar: ‘kom, we gaan wat leuks doen’. Ze hebben hun hele leven al van alles ‘gemoeten’. Dus zoek je de balans: respect voor wie echt niet wil en tegelijk aanvoelen wie baat heeft bij een klein zetje.”

Alles wat ze eerder deed komt samen

Barbara werkte eerder in een bloemenwinkel, een interieurzaak, de horeca, catering en bij Rivièra Maison. “Ik heb veel gedaan. Via een vriendin die hier in de horeca werkte, kwam ik bij Zorggroep De Laren terecht.” Die brede ervaring komt haar nu goed van pas. “Vooral rond feestdagen vind ik het heerlijk om net dat beetje extra sfeer neer te zetten, samen met het team. Het gaat erom dat het geheel klopt en bewoners kunnen genieten van gezelligheid én lekker eten.

Dagen zijn nooit hetzelfde

“Geen dag is hier hetzelfde,” zegt Barbara. “De ene keer gaan we schilderen of wandelen, de andere keer zitten we gewoon even samen met een kop koffie. Soms is het groots, soms juist klein. Maar altijd met aandacht voor wat bewoners blij maakt.” En zelfs als er maar één deelnemer is, maakt Barbara er iets waardevols van. “Dan denk je: dit doe ik gewoon voor hém of háár. Iedereen verdient dezelfde aandacht.”

Kleine dingen, groot effect

Barbara laat zien dat je met de juiste aandacht en creativiteit bewoners op een bijzondere manier kunt betrekken. “Neem voorlezen, bijvoorbeeld. In het begin dacht ik: echt, voorlezen? Maar dan zitten er vervolgens drie bewoners met open mond te luisteren, heel bijzonder. We hebben een sprookjesboek van Godfried Bomans dat van een bewoonster was. Haar verzorgende schonk het aan de villa met een mooie tekst erin. Als ik eruit lees, voelt dat als een kleine ode aan haar. Toon Hermans met korte verhaaltjes vinden bewoners geweldig.”

En als de inspiratie even ontbreekt, zijn er praatkaartjes. “Dan rollen de verhalen er als vanzelf uit. Herinneringen van vroeger, verschillen en herkenning. Daarover praten, daar genieten de bewoners enorm van. En ik zelf ook. Je hoort gelach, je ziet mensen opleven. Dat is verbinding.”

Schilderen, bingo en… shanty’s

Elke week staat er iets anders op het programma. “We schilderen op dinsdagochtend. De één kan het als de beste, de ander geeft aan het nog nooit gedaan te hebben, maar zegt: ‘ik probeer het’. Dát is genoeg. Al kom je alleen met je koffie erbij zitten: je hebt tóch de stap gezet.”

Voor de heren zoekt Barbara gericht. “Voor dames kun je alle kanten op, voor de mannen is het soms lastiger. Toen hoorde ik dat de zoon van een bewoner een slijterij had. Zo kwamen we op het idee van een bierproeverij. Tafels gedekt, iemand die vertelde over de bieren, alle heren erbij. Een voltreffer.”

Soms vraagt een activiteit om snel schakelen. Barbara laat dan zien hoe flexibel en vindingrijk ze is. “Nieuwe haring? Dan regel ik haring én een shantykoor. Alleen stond dat koor twee uur te vroeg binnen. Dat zorgde even voor de nodige stress,” lacht ze. “Collega’s vingen het koor op, ik was met bewoners bezig, de visboer kwam… En toch stond alles op tijd. Als je dan vervolgens alleen maar vrolijke gezichten ziet en achteraf hoort ‘het was zó gezellig’, dan weet je waar je het voor doet.”

Je leert vertragen

Barbara geeft toe dat het in het begin even schakelen was. “Ik ben van nature gehaast. Een bewoner zei ooit: ‘Je doet het hartstikke goed, maar wat rustiger mag ook.’ Gelijk had hij. Hier heb ik geleerd te vertragen.”

Ook persoonlijk heeft het haar veranderd. Ze is ziek geweest, vertelt ze open. “Als je dan beter wordt, denk je: ik wil doen wat ik léuk vind. Gezondheid is echt het belangrijkste.” In de villa ervaart ze dat dagelijks opnieuw. “Je ziet hoe bewoners de helft van hun spullen moeten loslaten. Eerst dacht ik altijd in spullen en nieuwe dingen voor mezelf, maar hier leer je: het gaat daar helemaal niet om. Het materialistische gaat eraf. Het geluk zit in de kleine dingen. In samen zijn, herinneringen ophalen en gewoon aandacht hebben voor elkaar. Dáár draait het om.”

Een team dat er voor elkaar is

“Ons team is zó fijn,” zegt Barbara. “We zijn met vier gastvrouwen en werken nauw samen met team horeca en team zorg. We staan altijd voor elkaar klaar: we steunen elkaar, lachen samen en delen alles. Dat maakt dat je echt op elkaar kunt bouwen. We kennen elkaar zo goed dat we vaak aan een blik genoeg hebben.”

Vrijwilligers spelen ook een belangrijke rol in villa. “Een tijd lang hadden we er niet heel veel, maar gelukkig komen er nu weer meer bij. Vrijwilligers zijn echt goud waard. Ze helpen mee tijdens activiteiten, maken een praatje of ondersteunen bij het begeleiden van bewoners.”

Naast het eigen team en de vrijwilligers, voelt Barbara zich ook verbonden met collega’s in andere villa’s. “We hebben een appgroep met alle activiteitendames. Dan zie je ideeën voorbijkomen. Mathilde, van Villa Sluysoort, heeft veel met kunst en geschiedenis, daar leer ík weer van. En er wordt een dag georganiseerd waarop we allemaal bij elkaar komen. Leuk en nuttig; elke villa is anders, dus je kijkt steeds: wat past bij ónze bewoners?”

Naar buiten, of juist naar binnen

En elke kans om naar buiten te gaan wordt volop benut. De tuin van Duinstaete heeft door het pad en de aangelegde borders de vorm van een ‘achtje’. “Daar kun je niet verdwalen. Er is een heer die na de koffie meestal teruggaat naar zijn kamer. Dan zeg ik: ‘Kom, we lopen even een rondje tuin.’ Eerst wilde hij nooit. Door het steeds luchtig te blijven aanbieden en hem te complimenteren, loopt hij nu al een week met me mee. En als het een dag niet lukt: ook goed.”

Ook uitstapjes horen erbij. “Met Kerst gingen we vaak naar het tuincentrum, maar in het voorjaar nog nooit. Dus dit jaar hebben we dat geregeld. Samen plantjes uitgezocht, iedereen genoot ervan. Eén bewoonster kon die keer niet mee, dus ben ik later nog eens apart met haar gegaan. Heel fijn dat dat gewoon kan.”

Er zijn ook nieuwe plannen. “Binnenkort komt er een film van Downton Abbey. Een aantal bewoners heeft al gezegd: ‘dáár willen we naartoe.’ Dus nu kijken we hoe we dat kunnen organiseren.” Tegelijk blijft Barbara realistisch. “De meeste bewoners zijn boven de tachtig; een dagje uit kost veel energie. Dan is het fijn om óók activiteiten naar binnen te halen. Muziek, een gezamenlijke high tea of gewoon voorlezen kan net zo waardevol zijn. Het is steeds zoeken naar dat juiste evenwicht: wat kan nog wél en waar worden bewoners écht blij van?”

Kleinschaligheid maakt het verschil

Doordat haar dochter in de reguliere zorg werkt, hoort Barbara regelmatig over de verschillen met de villa’s van Zorggroep De Laren. “Daar is alles groter en grootschaliger. Hier in de villa is het klein, overzichtelijk en persoonlijk. Je hebt daardoor net wat meer ruimte voor een praatje, een gebaar; die extra aandacht naast de zorg. Iedereen wil het beste voor bewoners en ik ben zó blij dat ik dat hier kan geven.”

Het bepaalt haar focus. “Dit is vaak het laatste thuis van een bewoner. En die tijd willen we graag zo betekenisvol en waardevol mogelijk maken. Wat kan nog wél? Dáár kijk ik naar. Een tuinrondje, een boek, muziek, een uitje. Het hoeft niet groot te zijn. Als ze genieten, is het goed.”

Leren loslaten en opladen

Soms neemt Barbara haar werk mee naar huis. “Dan zegt mijn man of één van de kinderen: ‘Het is je baan, je bent niet de directrice.’ Ze hebben gelijk hoor. Ik moet leren loslaten. Maar soms zit ik nog zo vol van de dag, met de bewoners of met wat er nog moet gebeuren, dat het lastig is om de knop om te zetten.” Gelukkig heeft ze haar eigen manieren om weer tot rust te komen. “Ik wandel graag met de hond in het bos. Even de natuur in, hoofd leeg, frisse lucht. Of ik ga naar ons strandhuisje: het water en de wind, die combinatie doet me goed. Dan ben ik helemaal zen en kom ik terug met nieuwe energie.”

Als alles samenvalt

Wanneer is een dag of week geslaagd? “Als alles klopt. Als bewoners bij binnenkomst zeggen: ‘Fijn dat je er bent!’ Als een activiteit loopt zoals ik die had gepland of bedacht, of juist héél simpel blijkt te werken. Als iemand die zegt ‘ik kan dit niet’ tóch mee doet. Als we na een stressmoment samen lachen en iemand zegt: ‘Jullie hebben het goed gedaan.’ Dán ga ik fluitend naar huis.” Ze lacht en vertelt verder: “Ik was drie weken op vakantie. Bij terugkomst zei een collega: ‘Oh, ben zo blij dat je er weer bent. De bewoners vragen steeds naar je.’ Dan denk ik: oké, ik doe iets goed.”

Waar ze trots op is…?

“Op wat bewoners maken,” zegt ze zonder aarzelen. “Schilderijen, bloemstukken, maar ook op de momenten die je samen creëert. Dat iemand na de koffie of het diner napraat met een andere bewoner. Dat familie tijdens een brunch nieuwe mensen leert kennen.” Ze noemt twee bewoonsters uit de villa, allebei geboren en getogen in Amsterdam. “En ze hebben elkaar hier helemaal gevonden. Dat vind ik prachtig om te zien.”

En voor de toekomst?

Wat ze nog graag wil is blijven leren, blijven vernieuwen. “We maken in het begin van het jaar een jaarkalender met ankerpunten. Maandelijks vul je die aan met muziek, uitstapjes, iets creatiefs. De ene keer bewerkelijk, de andere keer eenvoudig. Je kijkt steeds: wat past bij déze villa, dít moment, déze bewoners.”

Tot slot besluit Barbara nuchter: “Voor mij draait het uiteindelijk om betekenis geven in het dagelijks leven. Bewoners zien, tijd maken voor een praatje, samen iets moois beleven. Soms groot, soms klein. En aan het einde van de dag zie je bewoners glimlachen, en dan weet je: ze hebben genoten. Dát gevoel neem ik mee naar huis… Daar doe ik het voor.”

Lees andere verhalen Ga naar de werken-bij pagina