Als je Jacqie Vermaat - verzorgende IG en EVV’er in Zorgvilla Duinstaete - spreekt, merk je het meteen: rust aan de buitenkant, veerkracht eronder en altijd een glimlach. “Rust en humor, dat is echt het belangrijkste,” vertelt ze. “Het haalt spanning weg en brengt lucht in situaties die anders misschien vastlopen.” Vooral die rust en geduld is haar basis, zeker in het werken met bewoners met dementie. “Het geeft zóveel meer ruimte als je meebeweegt. Het is hún werkelijkheid. Als je daar dwars tegenin gaat, raak je ze kwijt.”

De keuze voor rust en ruimte

Jacqie is al haar hele werkende leven in de zorg te vinden. Op haar achttiende startte ze bij mensen met een verstandelijke beperking, ze werkte daarna in de thuiszorg en rolde vervolgens een revalidatiecentrum in. Die periode werd voor haar een kantelpunt. “Ik merkte dat ik behoefte had aan meer rust en tijd voor persoonlijke aandacht. Juist dat contact met mensen, daar ligt mijn hart. Daarom wist ik: ik wil werken op een plek waar ruimte is voor échte aandacht.”

Via een vacature op Facebook komt Zorgvilla Duinstaete op haar pad. De eerste weken voelt ze vooral rust en ruimte: er is tijd en er is personeel. “Natuurlijk hebben wij ook wel eens krappe dagen, maar ik ervaar hier geen werkdruk zoals ik die elders heb gevoeld. Je kunt bij iemand gaan zitten en rustig kijken wat er nú nodig is. Dat maakt alles anders. Soms is dat praktische zorg, soms even iemands hand vasthouden.”

Verdieping naar EVV en GVP

Ze groeit snel door. Jacqie rondt haar EVV-opleiding af en volgt meteen de verkorte GVP-opleiding (Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie). “Het geeft zóveel handvatten. Niet corrigeren, maar aansluiten. Als iemand naar huis wil, roep dan niet meteen ‘dat kan niet, u woont nu hier’, maar blijf geduldig en ga een stukje mee. Dán krijg je iemand mee.” Die benadering vraagt twee dingen, zegt ze: “Rust en humor. Met humor breek je spanning open; rust geeft mensen vertrouwen en een gevoel van veiligheid.”

Aansluiten bij de mens

In de huiskamer is aanspreekvorm soms onderwerp van gesprek. Bij Zorggroep De Laren is de toon respectvol en warm; ‘u’, ‘meneer’ en ‘mevrouw’ zijn het vertrekpunt. Jacqie kijkt vooral naar de bewoner. “In iemands appartement werkt een voornaam soms beter. Bij sommigen doet ‘mevrouw’ helemaal niets, ze kijken dan om zich heen, maar er volgt geen actie. Je wilt iemand bereiken. Wat doe je dan? Dan pas je je aan. En ja, als er visite is, fluister je die voornaam wat zachter,” zegt ze glimlachend.

Het gaat haar om één ding: zorg op maat. “Je bent te gast in hun huis. Niet andersom. Je past je aan aan hún waarden en gewoontes. Het is hún tempo, hún werkelijkheid. En wanneer je dat respecteert, gebeurt er iets bijzonders.” Die houding leerde ze al vroeg in een antroposofische instelling. Het werd haar morele anker: kijken, luisteren, aansluiten. “Je legt natuurlijk uit als iets niet kan. Maar je laat iemands eigenheid leidend zijn.”

Geduld als tweede natuur

Tempo verlagen is niet hetzelfde als vertragen uit onmacht, het is een vaardigheid. “Voor mij is het een tweede natuur geworden. Ook als er weinig tijd is, laat ik merken: ik ben er nu voor u. Wie haastig is, verliest uiteindelijk tijd”, zegt ze. “Als je opjaagt, ben je langer bezig. Ga je mee in het tempo van de bewoner, dan stroomt het. Linksom of rechtsom komen we er wel. Dat vertrouwen straal je uit en bewoners voelen dat direct.”

Naast aansluiten, is stimuleren belangrijk. “Wat iemand nog kán, moet iemand ook blijven doen. Al is het alleen een washand over het gezicht. Voor buitenstaanders lijkt dat misschien klein, maar voor bewoners kan het een wereld van verschil maken. Het gaat niet om de snelheid, het gaat om gevoel van regie. De ene bewoner wil alles uit handen geven, ook goed. Maar ik zoek altijd: wat kan nog wél?”

Kleine dingen, groot effect

Het zijn de details die bijblijven. “Als een bewoner zegt: ‘Bij jou wil ik douchen, want jij doet het zo fijn.’ Of als een, normaliter vrij stille, heer tijdens een busrit ineens grapjes maakt… Opeens zie je een andere kant. Dat zijn echt cadeautjes.”

Ze herinnert zich een uitje naar een museum. “Een echtpaar dat net in de villa woonde ging mee. De heer was altijd heel stil, maar in het busje terug zat hij vol grapjes. Ik dacht: dáár ben je! Dan weet je dat het vuurtje is aangewakkerd. En dan is de vraag: hoe halen we dát ook in de villa naar boven? Voor mij zijn dat uitnodigingen om daar thuis weer op in te kunnen haken. Het opent ruimte voor interactie.”

Positiviteit als keuze

Jacqie staat positief in haar werk. Zelfs de coronatijd herinnert ze niet als zwaar: “Het was anders, maar ik heb het niet als zwaar ervaren. Als je overal een probleem van maakt, wordt alles zwaar. Het is hoe je erin stapt.” Dat betekent overigens niet dat alles altijd makkelijk is. Of dat elke dag maar rozengeur en maneschijn is. Er zijn ook bewoners die soms hun dag niet hebben of verdrietig zijn. “Dan ga ik het gesprek aan. Ik leg uit waar wij vandaan komen, wat we allemaal kunnen betekenen. En ik erken hun pijn. Soms is acceptatie moeilijk, oud worden betekent ook verlies. Loslaten. Ik probeer dan een andere ingang te vinden.”

Haar collega’s herkennen die houding. In een teambijeenkomst kreeg Jacqie terug: “Je bent rustig, toegankelijk; met jou is het gezellig werken. Je bent er, je bent zichtbaar.” Ze grinnikt: “Ik zit bijna nooit op kantoor. Misschien zou ik dan meer papierwerk afkrijgen, maar ik hoor tussen de mensen.”

Een veilig team

Het zorgteam van Villa Duinstaete telt een kleine dertien collega’s. “Het is een veilig team. Je kunt alles zeggen, we laten elkaar in ieders waarde. Natuurlijk zijn er soms schuringen, dat is menselijk. Maar we spreken alles uit.” Leren doet ze in twee richtingen. Van oudere collega’s neemt ze rust en relativeringsvermogen over, aan jongere collega’s geeft ze handvatten in omgang met bewoners. “Als iemand vastloopt? Dan zeg ik: loop maar met me mee. Of ik doe een suggestie: probeer eens zo, of zo. Groeien doen we samen.”

Een grote les die ze zelf leerde: “Niet onzeker overkomen. Als jij al twijfelt, krijg je niemand mee. En blijf dicht bij jezelf. Ook als je een mindere dag hebt. Zeg het gerust: ‘Ik zit vandaag niet zo lekker in m’n vel.’ Bewoners voelen het toch. Eerlijkheid maakt je menselijk.”

Tijd, aandacht, proportie

Jacqie vergelijkt zorg soms met opvoeden, niet omdat bewoners kinderen zijn, maar omdat strijd niet loont. “Over alles een conflict maken maakt het (t)huis onleefbaar. Kies je gevechten. Zoek een creatieve weg. Geen nee, maar een alternatief.” Dat lukt omdat er bij Zorggroep De Laren tijd en ruimte voor is. “Ik hoef niemand in vijf minuten ‘door de douche te jagen’. Hier is aandacht en dat voel je in alles. En als het vandaag niet lukt, dan lukt het morgen. Dat besef haalt de druk weg.”

Momenten die blijven

Wat Jacqie het meest raakt, zijn de onverwachte glimpjes van menselijkheid: een grapje, een gesprek dat spontaan ontstaat of een bewoner die opeens opbloeit tijdens een uitstapje. “Het laat zien dat er altijd meer mogelijk is dan je denkt,” zegt ze. Voor haar is dat de essentie van zorg: kleine momenten die groot gewicht krijgen.

Waarom Zorggroep De Laren bij haar past

Bij Zorggroep De Laren ervaart Jacqie de ruimte om die manier van zorg te geven: rustig, geduldig en met een vleugje humor. “Het zit vaak in kleine gebaren: het tempo van een bewoner volgen, een luisterend oor bieden of samen lachen om iets kleins.” Dat zijn de momenten die voor haar het werk betekenisvol maken.

Ambitie: blijven zorgen én doorgeven

Waar ze over vijf jaar wil staan? Jacqie hoeft er niet lang over na te denken. “Ik wil blijven zorgen, dat is zeker. Maar ik zou ook graag coachend meer willen betekenen, collega’s begeleiden, handvatten geven, samen groeien. Die combinatie lijkt me prachtig.” Het is geen drang naar een hogere functie, benadrukt ze, maar liefde voor het vak. “Ik kies voor dichtbij de bewoner. Daar ligt de betekenis. En zolang ik dat mag blijven doen, zit ik helemaal goed.”

Ga naar Villa Duinstaete Lees andere verhalen Ga naar de werken-bij pagina